Akut Stres Bozukluğu

Akut stres bozukluğu nedir?

Travmatik bir olaydan ve sorundan sonra psikolojik sıkıntı ve sorun yaşamak, Akut stres bozukluğunun (ASB) bir işaretidir ve şeklidir.

Akut stres bozukluğu (ASB) ile travma ve olay sonrası stres bozukluğu (TSSB) arasında yakın bir ilişkisi vardır. Bazı kişiler ASB olduktan sonra TSSB olurlar. Semptomların birçoğunun TSSB ile aynı ve benzer olmasına rağmen, akut stres bozukluğu farklı bir bozukluktur.

ASB’li bir insan travmatik bir olaydan hemen sonra psikolojik sıkıntılar yaşar. Ancak, TSSB’den farklı bir biçimde olarak, ASB geçici bir süreçtir ve semptomları travmatik olaydan sonra, en az 3 ila 30 gün devam etmektedir.

Öte yandan, insan bir aydan uzun süre boyunca semptomlar yaşarsa, bu durum genellikle TSSB olarak değerlendirilmektedir.

Akut stres bozukluğu belirtileri

ASB’si olan insanlarda, TSSB ve diğer stres bozukluklarına benzer bir şekilde semptomlar görülür.

ASB belirtileri 5 ana kategoriye ayrılmaktadır:

1. İstemsiz tekrarlar

İnsanın flaşbekler, anılar veya rüyalar sayesinde, travmatik olayı peş peşe yaşamaya devam edip durduramamasıdır.

2. Olumsuz ruh hali

İnsanın, hüzünlü, olumsuz düşünceler ve negatif ruh hali içinde olmasıdır.

3. Disosiyatif semptomlar

İnsanın, farklılık gösteren gerçeklik algısı, etrafında olan bitenin farkında olmama ve travmatik olayın ve sorunların bazı bölümlerini hatırlayamaması.

4. Kaçınma belirtileri

İnsanın, travmatik olayla ve sorunla ilişkilendirdiği düşüncelerden, hislerden, kişilerden veya yerlerden bilinçli olarak kaçınması.

5. Uyarılma belirtileri

Uykusuzluk gibi uyku zorlukları yaşaması, konsantrasyon zorluğu çekmesi, sözel veya fiziksel sinirlilik hali veya saldırganlık içinde olması. Öte yandan, kişi gergin veya savunmacı hissedebilir ve çok basit ürkebilir.

Akut stres bozukluğu olan kişiler, anksiyete ve depresyon gibi ek zihinsel sağlık sorunları gerçekleşebilir.

Anksiyete belirtileri

• Yaklaşan kıyamet duygusu hissiyatı
• Aşırı endişe duygusu
• Konsantrasyon zorluğu çekmesi
• Yorgunluk hissetmesi
• Huzursuzluk içinde olması
• Peş peşe gelen düşünceler içinde olması

Depresyon belirtileri

• Kalıcı umutsuzluk, üzüntü veya hissizlik duyguları yaşaması
• Yorgunluk hissetmesi
• Beklenmedik ağlamalar yaşanması
• Eskiden keyif veren etkinliklere ilgi kaybı yaşaması
• İştah veya kilo değişimleri yaşaması
• İntihar veya kendine zarar verme düşünceleri hissiyatında olması

Akut stres bozukluğu nedenleri?

İnsanlar bir veya daha fazla travmatik olay ve sorun yaşadıktan sonra ASB geliştirebilir. Travmatik bir olay ve sorun, kişide önem taşıyan fiziksel, duygusal veya psikolojik zarara neden olmaktadır.

Olası travmatik olaylara örnekler şu şekildedir:

• Sevilen veya değer verilen birinin ölümü
• Ölüm tehlikesi veya ciddi yaralanmalar sonrası
• Doğal afetler yaşanması
• Motorlu taşıt kazaları sonrası
• Cinsel saldırı veya tecavüz sonrası
• Aile içi istismar yaşanması
• Ölümcül bir hastalık yaşanması veya atlatılması

Travmatik beyin hasarından kurtulmak gibi